gou- / gour-

Lakaet enlinenn d’an 03.12.2021,
daskemmet d’ar 07.12.2021.

Berradurioù : emb. gt. embannet gant ; m. gt. meneget gant ; niv. niverenn ; p. pajennoù ; s. o. sellet ouzh.

Termenadurioù

gou- / gour-, rakger.

  1. [Staget ouzh ur pennanv.]
    1. Dindan.
      • goubenner
      • goulazh
    2. [Dindan ar stumm gour- peurvuiañ.] Bugel, diskennad.
  2. [Staget ouzh un adanv.]
    1. Dindan ar gorre.
      • gouzouret
    2. Un tamm.
      • goudomm
      • gouglañv
      • gouvezv
      • gouyen
  3. [Staget ouzh ur verb.] Rakger disteraat.
    • gougomz
    • goulakaat
    • goulenn
    • goulerc'hiñ
    • gouleskiñ

Evezhiadenn : evit ar sterioù hag an implijoù all, s. o. eil embannadur ar geriadur brezhoneg unyezhek emb. gt. An Here (Menard ha Kadored, 2001).

Gerdarzh

Ar rakger gou-, gour a zo gou- e stumm orin. Erlerc'hiet eo bet gour- ouzh gou- e gerioù zo, dre kemmesk gant ar rakger-se (Vallée, 1931:XXXIV ; Kervella, 1947:466, § 883 ; Favereau, 1997:81, § 194 ; Deshayes, 2003:37). Dont a ra gou- eus an henvrezhoneg guo- hag uuo-, diwar ar c'helteg *wo < *uo < *upo, eus an indezeuropeg *úpo, « dindan » (Henry, 1900).

Kozh a-walc'h eo ar c'hemmesk etre gou- ha gour- evit ar gerioù a denn d’ar familh, evel ma tiskouez ar stumm gourny a gaver er c'hentañ moulladur eus ar C'hatolikon (Lagadeuc 1499:37). Renkadur ar ger, etre gon ha gounidec, a ziskouez ez eo bet daskemmet e stumm skrivet en embannadur-se. En dornskrid e oa skrivet gounj avat (Lagadeuc 1464, m. gt. Ernod, 1895:283). Moarvat ez eo bet levezonet gourniz ha gourvab gant ar gerioù gourdad, goureontr, gourvamm, gourvoereb, en hevelep doare m’eo bet savet mab-kuñv diwar skouer tad-kuñv ha mamm-guñv. Evit ar gerioù all ez eo ar c'hemmesk etre gou- ha gour- ur perzh eus ar gwenedeg (Deshayes 2003:37).

Levrlennadur

Aozerion hag o deus un anv a zo disheñvel e stumm etrebroadel diouzh e stumm brezhonek : Emil Ernod, Émile Ernault ; Frañsez Favereau, Francis Favereau ; Reun ar Rouz, René Le Roux ; Frañsez Vallée, François Vallée.

Oberennoù ha pennadoù

  • Deshayes, Albert : 2003. Dictionnaire étymologique du breton. Douarnenez : Chasse-Marée.
  • Ernault, Émile : 1895. Études grammaticales sur les langues celtiques. Tome II. Glossaire moyen-breton. Deuxième édition corrigée et augmentée. Première partie (A-G). Pariz : Librairie E. Bouillon.
  • Favereau, Francis : 1997. Grammaire du breton contemporain – Yezhadur ar brezhoneg a-vremañ. Montroulez : Skol Vreizh.
  • Henry, Victor : 1900. Lexique étymologique des termes les plus usuels du breton moderne. Roazhon : J. Plihon et L. Hervé.
  • Kervella, Frañsez : 1947. Yezhadur bras ar brezhoneg. Skridoù Breizh.
  • Lagadeuc, Jehan : 1464. Catholicon. Eilskrid un dornskrid kollet. Miret e Levraoueg broadel Bro-C'hall, niverennet « fons latin 7656 ».
  • Lagadeuc, Jehan : 1499. Catholicon. Landreger : Jehan Calvez.
  • Menard, Martial ; Kadored, Iwan (renerien) : 2001. Geriadur brezhoneg. Plougastell-Daoulaz : An Here.
  • Vallée, François : 1931. Grand dictionnaire français-breton. Roazhon : Édition de l'Imprimerie commerciale de Bretagne. [Adembannet e 1980. Grand dictionnaire français-breton suivi du « Supplément » avec le concours de E. Ernault & R. Le Roux. Groñvel : Kevredigezh vreizhat a sevenadurezh.]